Toename leerlingen (v)so en inclusief onderwijs?

De PO-Raad publiceerde onlangs een artikel over de toenemende leerlingenaantallen in het gespecialiseerd onderwijs. Bestuurder Hennie Loeffen van De Onderwijsspecialisten vertelt meer over de kansen en knelpunten van inclusief onderwijs. Ook bij Resonans is dit onderdeel van het Koersplan in de strategische route ‘verbinden’.

Onderwijs inclusiever maken staat de laatste jaren bij veel scholen op de agenda. Dat is terug te zien in de daling van het aantal leerlingen op het speciaal basisonderwijs. Inclusief onderwijs houdt namelijk in dat alle kinderen en jongeren toegang hebben tot een school in de buurt waar iedereen meetelt, meedoet, gelijkwaardig is en samen kan leren.

Wet passend onderwijs
Maar op veel so- en vso-scholen neemt het aantal leerlingen juist toe. Hoe komt dat eigenlijk? ‘Sinds de Wet passend onderwijs inging in 2014 zien we eigenlijk een constante groei van cluster 3-leerlingen’, legt Loeffen uit. ‘Waar vóór 2014 vaak nog een beroep werd gedaan op vrijstellingen voor kinderen met een (ernstige) meervoudige beperking, zien we sinds die tijd dat meer kinderen het speciaal onderwijs instromen. Voor de kinderen zelf een prima ontwikkeling, maar in het bekostigingssysteem is daar geen rekening mee gehouden.’

Maatschappij
Maatschappelijke ontwikkelingen spelen ook een rol: ‘Het aantal jongeren dat jeugdzorg ontvangt, is de afgelopen jaren enorm toegenomen. Dat heeft ertoe geleid dat er ook binnen het onderwijs kinderen zijn die extra ondersteuning nodig hebben en mede daardoor een verwijzing krijgen voor een (v)so-school.’

Overvol
Natuurlijk is het een goede ontwikkeling dat steeds meer kinderen en jongeren toegang hebben tot passend onderwijs. Toch ziet Loeffen ook een uitdaging voor deze tendens. ‘De ruimte om te groeien staat onder druk. Ook vanuit de financieringsstructuur is dit onhoudbaar.’

Oplossingen
Ondanks dat de uitdagingen groot zijn, heeft Loeffen wel enkele ideeën. ‘Het belangrijkste is dat we de kwaliteit van het onderwijs behouden en waar mogelijk verder verbeteren.’ Zo is er in zijn optiek winst te behalen bij het anders organiseren van onderwijs. ‘De constructie van één leraar voor de klas, kent al een lange historie. Ik denk dat als we gebruikmaken van verschillende soorten professionals, we niet alleen de arbeidsmarktkrapte aanpakken, maar ook het onderwijs verrijken.’ Daarnaast ziet Loeffen kansen voor het werken aan inclusiever onderwijs: ‘Ik denk dat we moeten toewerken naar gespecialiseerd onderwijs en regulier onderwijs samen onder één dak. De nadruk vanuit inclusiever onderwijs ligt nu vaak op onderwijs in één klas. Maar de vraag is of dat voor alle kinderen past. Verschillende soorten onderwijs onder één dak zorgt dat je kunt leren van elkaar. Het zorgt dat verschillende kinderen met elkaar opgroeien en dat ook normaal vinden. Dan maken we in het onderwijs en ook als maatschappij stappen richting een inclusievere samenleving.’

Resonans
Resonans brengt dit al in praktijk bij Vso Leystede, die met het Bonaventuracollege en Visser ’t Hooft Lyceum het gebouw deelt. We werken ook mee aan de Samen naar Schoolklas bij De Kameleon in ’s Gravenzande en aan een gecombineerd schoolgebouw voor De Keerkring so en SBO De Horizon. Mooie voorbeelden van werken aan inclusief onderwijs.